|
|||||||||||||||||||||||||||
|
|||||||||||||||||||||||||||
|
|||||||||||||||||||||||||||
|
|||||||||||||||||||||||||||
FOBİLER ve KORKULAR |
Fobi, normalde korku yaratmayacak bir nesne, durum ya da aktivite ile karşılaşıldığında duyulan aşırı korku halidir. Bastırılmış ve bilinçaltına itilmiş bazı korkular yer değiştirerek normal bir durum ya da nesneye aktarılır. Kişiler korkularının yersiz olduğunun bilincindedir ancak korkularını engelleyemezler ve günlük yaşamlarını sürdürmekte güçlük çekerler. Fobi, normalde korku yaratmayacak bir nesne, durum ya da aktivite ile karşılaşıldığında duyulan aşırı korku halidir. Bastırılmış ve bilinçaltına itilmiş bazı korkular yer değiştirerek normal bir durum ya da nesneye aktarılır. Kişiler korkularının yersiz olduğunun bilincindedir ancak korkularını engelleyemezler ve günlük yaşamlarını sürdürmekte güçlük çekerler. Sosyal fobi Gençler arasında görülen en yaygın fobi türlerinden biridir. Sosyal fobiye sahip gençlerin partiye katılma, yabancılarla tanışma ya da karşı cinsten biriyle tanışma ya da buluşma gibi sosyal aktivitelerden kaçındıklarını sıklıkla görürüz. Aynı zamanda topluluk içinde konuşamama , telefonda konuşamama, bir iş yaparken başkaları tarafından izlenmek istememe, otorite sahibi biriyle konuşamama, (patron, üst, öğretmen vb.) umumi tuvaletleri kullanamama gibi davranışlarda gözlenmektedir. Gençler toplum içinde yüzlerinin kızarmasından ve kontrolü kaybetmekten korkarlar. Çoğu zaman başka insanların kendileri hakkında olumsuz düşüncelere sahip olduğu, yargıladığı düşüncesi hakimdir ve aşağılanmış, yetersiz hissedebilirler. Ancak yalnız kaldıklarında hiç rahatsızlık duymazlar. Sosyal anksiyete duyan gençler korktukları bir durumla karşılaştıklarında örneğin, ders anlatmaya kalktıklarında konuşamazlar, yüzleri kızarır, söyleyeceklerini unutur ve herkesin kendilerine baktığını düşünmesi endişelerini arttırır, performanslarını düşürür. Sosyal fobinin utangaçlıktan ayırt edilmesi gerekir. Yeni bir ortama giren herkes anksiyete yaşayabilir bunun sosyal fobi olarak adlandırılabilmesi için gencin her zaman sosyal ortamlardan kaçınıyor olması ve bu durumun günlük yaşantısını ciddi derecede etkiliyor olması gerekir. Sosyal fobinin panik bozukluktan farkı ise, sosyal fobiye sahip kişi ne zaman panik atak geçireceğini bilir ve o durumdan kaçınır. Örneğin asansöre binmekten korkuyorsa merdivenleri tercih eder. Panik bozuklukta ise, panik atakların ne zaman ve nerede geleceği belli değildir ve genelde önlenemez. Agorafobi Agorafobi, açık alan korkusudur,kişi kolayca kaçamayacağı ortamlara girmekten çekinir. Bu sıkıntıyı yaşayan gençler yalnız başına sokağa çıkmak istemezler,kalabalık alanlara giremediklerinden dolayı uçak, otobüs, araba vb. bir vasatıyla seyahat edemezler, Bu kişiler çoğunlukla başlarına kötü bir şey geleceği korkusuyla evden çıkmazlar. Sosyal yaşamları ciddi anlamada etkilendiği için, bu durum gençleri depresyona da sürükler. Panik atak geçirenlerde sıklıkla agorafobiye rastlanmaktadır. Panik bozukluğu ile agorafobi birlikte görülebilir. Özgül fobiler Yükseklik, ölüm, hayvanlar (böcek, yılan, köpek vs.), kan görmek yada enjeksiyon görmek gibi belli durum ve nesnelere karşı duyulan korkunun adıdır. Korku duyulan nesne ile gerçekten karşılaşılmadığı halde, sadece resminin bile görüldüğü durumlarda anksiyete artabilir. Özgül fobiler çoğunlukla çocukluk çağında ve 20'li yaşlarda görülmektedir . Özgül fobiler tehlikeli, kötü bir deneyim ya da çevreden alınan bilgiler sonucunda meydana gelmektedir. Diğer fobi türleri Ablütofobi: yıkanmaktan korkma Afidofobi: yılan korkusu Agorafobi: açık yer korkusu Ailorofobi: çiçek korkusu Akrofobi: yükseklik korkusu Akuvafobi: su korkusu Antofobi: insan korkusu Aritmofobi: sayı korkusu Astrafobi: şimşek korkusu Brontofobi: gökgürültüsü korkusu Ekuinofobi: atlar fobisi Eritrofobi: kızarma korkusu Hemotofobi: kan korkusu Jinefobi: kadınlardan korkma Kinofobi: köpek korkusu Klostrofobi: kapalı yer korkusu Koprofobi: dışkı korkusu Koulrofobi: palyaçodan korkma Kremnofobi: yüksek yamaçlardan korkma Ksenofobi: yabancı korkusu Mizofobi: pislik korkusu Nelofobi: camdan korkma Niktofobi: gece ve karanlık korkusu Nözofobi: hastalık korkusu Pirofobi: ateş korkusu Politikfobi: politikadan korkma Selenofobi: aydan korkma Sitiyofobi: yemek yeme korkusu Takofobi: yüksek hızdan korkma Talassofobi: deniz yada okyanus korkusu Tomafobi: ameliyat korkusu Travmafobi: yaralanma korkusu Trikinofobi: gıda zehirlenmesinden korkma Tripanofobi: aşı ya da iğne olmaktan korkma Zoofobi: hayvandan korkma |
![]() |